Wat zijn calciumoxalaatkristallen?
Calciumoxalaatkristallen zijn de meest voorkomende oorzaak van nierstenen - harde klonten mineralen en andere stoffen die zich vormen in de nieren. Deze kristallen zijn gemaakt van oxalaat - een stof die voorkomt in voedsel zoals groene bladgroenten - in combinatie met calcium. Als je te veel oxalaat of te weinig urine hebt, kan het oxalaat kristalliseren en samenklonteren in stenen.
Nierstenen kunnen erg pijnlijk zijn. Ze kunnen ook complicaties zoals urineweginfecties veroorzaken. Maar ze zijn vaak te voorkomen met een paar veranderingen in de voeding.
Waar komt oxalaat vandaan?
Oxalaat komt van veel van de voedingsmiddelen in onze voeding. De belangrijkste voedingsbronnen van oxalaat zijn:
- spinazie en andere groene, bladgroenten
- rabarber
- tarwezemelen
- amandelen
- bieten
- marine bonen
- chocolade
- okra
- Frieten en gebakken aardappelen
- noten en zaden
- sojaproducten
- thee
- aardbeien en frambozen
Wanneer je dit voedsel eet, breekt je maag-darmkanaal ze af en absorbeert het de voedingsstoffen. De overgebleven afvalstoffen gaan vervolgens naar uw nieren, waardoor ze in uw urine terechtkomen. Het afval van afgebroken oxalaat wordt oxaalzuur genoemd. Het kan worden gecombineerd met calcium om calciumoxalaatkristallen in de urine te vormen.
Wat zijn de symptomen?
Nierstenen kunnen geen symptomen veroorzaken totdat ze door uw urinewegen beginnen te bewegen. Wanneer stenen bewegen, kan de pijn intens zijn.
De belangrijkste symptomen van calciumoxalaatkristallen in de urine zijn:
- pijn in uw zij en rug die kan intens zijn, en kan in golven komen
- pijn als je plast
- bloed in uw urine, dat er rood, roze of bruin uit kan zien
- troebele urine
- stinkende urine
- een dringende en constante behoefte om te plassen
- misselijkheid en overgeven
- koorts en koude rillingen als u een infectie heeft
Wat veroorzaakt calciumoxalaatkristallen?
Urine bevat chemicaliën die normaal voorkomen dat oxalaat aan elkaar plakt en kristallen vormt. Als u echter te weinig urine of te veel oxalaat heeft, kan het kristalliseren en stenen vormen. Redenen hiervoor zijn:
- niet genoeg vocht drinken (uitgedroogd zijn)
- het eten van een dieet dat te hoog is in oxalaat, eiwit of zout
In andere gevallen zorgt een onderliggende ziekte ervoor dat de kristallen zich in stenen vormen. Je hebt meer kans op calciumoxalaatstenen als je:
- hyperparathyreoïdie, of te veel parathyroïd hormoon
- inflammatory bowel disease (IBD), zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn
- Deukziekte, een erfelijke aandoening die de nieren beschadigt
- maag-bypass-operatie voor gewichtsverlies
- suikerziekte
- zwaarlijvigheid
Hoe worden ze gediagnosticeerd?
Uw arts kan deze tests gebruiken om erachter te komen of u calciumoxalaatstenen heeft:
- Urine test. Uw arts kan een urinestaal van 24 uur vragen om de hoeveelheid oxalaat in uw urine te controleren. U zult uw urine gedurende de hele dag gedurende 24 uur moeten verzamelen. Een normaal urineoxalaatniveau is minder dan 45 milligram (mg) per dag.
- Bloed Test. Uw arts kan uw bloed testen op de genmutatie die de Dent-ziekte veroorzaakt.
- Beeldvormingstests. Een röntgenfoto of CT-scan kan stenen in uw nier tonen.
Wat gebeurt er tijdens de zwangerschap?
Tijdens de zwangerschap neemt de bloedstroom toe om je groeiende baby te voeden. Er wordt meer bloed door uw nieren gefilterd, waardoor er meer oxalaat in uw urine terechtkomt. Hoewel het risico op nierstenen tijdens de zwangerschap hetzelfde is, maar ook in andere tijden van uw leven, kan extra oxalaat in uw urine steenvorming bevorderen.
Nierstenen kunnen complicaties veroorzaken tijdens de zwangerschap. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat stenen de kans op miskraam, pre-eclampsie, zwangerschapsdiabetes en een keizersnede vergroten.
Tijdens de zwangerschap zijn beeldvormingstests zoals een CT-scan of röntgen mogelijk niet veilig voor uw baby. Uw arts kan in plaats daarvan een echo gebruiken om een diagnose te stellen.
Tot 84 procent van de stenen gaat vanzelf over tijdens de zwangerschap. Ongeveer de helft van de stenen die niet tijdens de zwangerschap passeert, gaat na de bevalling over.
Als u ernstige symptomen van de niersteen heeft of als uw zwangerschap risico loopt, kunnen procedures zoals een stent of lithotripsie de steen verwijderen.
Wat is de behandeling?
Kleine stenen kunnen in ongeveer vier tot zes weken zonder behandeling overgaan. Je kunt helpen de steen weg te spoelen door extra water te drinken.
Uw arts kan ook een alfablokker zoals doxazosine (Cardura) of tamsulosine (Flomax) voorschrijven. Deze medicijnen ontspannen uw urineleider om de steen sneller uit uw nier te laten stromen.
Pijnstillers zoals ibuprofen (Advil, Motrin) en paracetamol (Tylenol) kunnen uw ongemak helpen verlichten totdat de steen passeert. Als u zwanger bent, praat dan met uw zorgverlener voordat u niet-steroïde, ontstekingsremmende geneesmiddelen (ibuprofen, naproxen, aspirine en celexcoxib) gebruikt.
Als de steen erg groot is of niet goed doorloopt, hebt u mogelijk een van deze procedures nodig om deze te verwijderen:
- Extracorporale schokgolflithotripsie (ESWL). ESWL levert geluidsgolven van buiten je lichaam om de steen in kleine stukjes te breken. Binnen enkele weken na ESWL moet u de stenen stukken in uw urine doorgeven.
- Ureteroscopie. In deze procedure passeert uw arts een dunne scope met een camera aan het uiteinde door uw blaas en in uw nieren. Vervolgens wordt de steen ofwel in een mand verwijderd of eerst met een laser of ander gereedschap verbroken en vervolgens verwijderd. De chirurg kan een dunne plastic buis, een stent genoemd in de urineleider, plaatsen om hem open te houden en urine laten wegvloeien terwijl u heelt.
- Percutane nephrolithotomy. Deze procedure vindt plaats terwijl u slaapt en pijnvrij bent onder algemene anesthesie. Uw chirurg maakt een kleine incisie in uw rug en verwijdert de steen met behulp van kleine instrumenten.
Hoe kun je calciumoxalaatkristallen voorkomen?
U kunt voorkomen dat calciumoxalaat kristallen in uw urine vormt en nierstenen vermijden door deze tips te volgen:
- Drink extra vloeistoffen. Sommige artsen raden aan dat mensen die nierstenen hebben gehad 2,6 liter (2,5 liter) water per dag drinken. Vraag uw arts hoeveel vloeistof voor u geschikt is.
- Beperk het zout in uw dieet. Een natriumarm dieet kan de hoeveelheid calcium in uw urine verhogen, wat kan helpen bij het vormen van stenen.
- Let op je eiwitinname. Eiwitten zijn essentieel voor een gezond dieet, maar overdrijf het niet. Te veel van deze voedingsstof kan stenen veroorzaken. Maak eiwit minder dan 30 procent van uw totale dagelijkse calorieën.
- Omvat de juiste hoeveelheid calcium in je dieet. Als u te weinig calcium in uw dieet krijgt, kan dit leiden tot oxalaatspiegels. Om dit te voorkomen, moet u ervoor zorgen dat u de juiste dagelijkse hoeveelheid calcium voor uw leeftijd krijgt. In het ideale geval zul je calcium uit voedingsmiddelen zoals melk en kaas willen halen. Sommige studies hebben calciumsupplementen (als ze niet bij een maaltijd worden ingenomen) aan nierstenen gekoppeld.
- Verminder voedsel dat rijk is aan oxalaat, zoals rabarber, zemelen, soja, bieten en noten. Als je oxalaat-rijk voedsel eet, neem dan calcium mee, zoals een glas melk. Op deze manier zal het oxalaat binden aan calcium voordat het in uw nieren komt, dus het zal niet in uw urine kristalliseren. Meer informatie over een dieet met weinig oxalaten.
wat nu te doen
Als u in het verleden calciumoxalaatstenen heeft gehad of als u symptomen van stenen heeft, raadpleeg dan uw huisarts of uroloog. Ontdek welke veranderingen je moet aanbrengen in je dieet om te voorkomen dat deze stenen zich weer vormen.
